Waarom hebben we inflatie? Heb je je dat ooit afgevraagd?
Het is een vraag die me al vanaf de schuldencrisis bezighoudt: waarom hebben we inflatie?
Wat is hier goed aan, zoals veel politici en economen ons proberen te verkopen?
Wat is de impact van 24 uur inflatie?
We vinden inflatie net zoals de zwaartekracht: een natuurlijk en normaal verschijnsel, maar dat is het absoluut niet!
Eerst een onderzoekje naar inflatie, dan de gevolgen en de impact van 24 uur inflatie. Veel leesplezier!
Er is maar 1 oorzaak van inflatie
Voor de volledigheid: inflatie is geldontwaarding.
Geld wordt minder waard.
Een andere vorm om er naar te kijken is dat de koopkracht daalt.
Dus, het vermogen om goederen en diensten te ruilen voor geld.
In principe is er maar 1 oorzaak van inflatie, namelijk geldverruiming.
Dit wordt quantitative easing genoemd, want dan begrijpt geen hond het en geloven we het wel.
Gemiddeld neemt de geldhoeveelheid zo’n 6-7% per jaar toe en is het eigenlijk best knap dat overheden en centrale banken de inflatie rond de 2% weten te houden.
Dat vraagt nogal wat kunst en vliegwerk, maar er komt altijd een moment dat het onderdrukken van de inflatie uit de bocht vliegt.
Als je de geldhoeveelheid systematisch met 6-7% vergroot, heb je ook een inflatie van 6-7%. Kan niet anders!
Geld of fiat(geld)?
Fiatgeld is niet echt geld, want het haalt z’n waarde niet uit een onderliggende materie (zoals goud en zilver), maar uit het vertrouwen dat mensen erin hebben.
En omdat er geen onderliggende materie is, kan het ongebreideld bij gemaakt worden.
Dit gaat goed zolang het vertrouwen blijft bestaan.
Echt geld – hard geld – heeft een onderliggende materie of waarde.
Door alle eeuwen heen is er van alles gebruikt als geld.
Denk hierbij aan kralen, schelpen, stenen, zout, ijzer, koper, en natuurlijk ook goud en zilver.
Zout was als ruilmiddel ooit heel belangrijk, want dat gaf je de mogelijkheid om voedsel langer houdbaar te maken.
Dat was waardevol in tijden van voedselschaarste.
Wanneer er nieuwe technologieën beschikbaar komen, verliest zo’n materie vaak aan waarde.
Bij zout is dat makkelijk voor te stellen: wanneer er goede en makkelijke manieren worden ontwikkeld om zout te winnen, komen er bergen zout in omloop en inflateert het de waarde ervan weg.
Ons huidige ‘geld’ is fiatgeld en overheden hebben het gebruik hiervan opgelegd, verplicht gemaakt.
Ander geld zoals goud en zilver is beter, maar ‘mag’ niet gebruikt worden, want de voorraad goud kan niet zomaar vergroot worden.
Een overheid heeft die geldverruiming graag zelf in de hand om zogenaamd de economie te sturen (lees: manipuleren).
De tweede hendel
De tweede hendel (of knop) waar overheden en centrale banken graag mee spelen is de stand van de rente.
Rente is de prijs van geld.
Daalt de rente (oftewel de prijs van geld) dan is het goedkoper om geld te lenen.
Bedrijven gaan meer investeren. Consumenten lenen meer om goederen en diensten te kopen en huizen worden met lagere hypotheeklasten goedkoper (en dus sneller gekocht en verkocht).
Lees ook dit artikel over de prijs van geld.
In onze huidige wereld wordt een lening uit het niets gecreëerd.
Dat betekent dat een nieuwe lening de geldhoeveelheid doet toenemen.
Dit is makkelijk te volgen in de huizenmarkt.
Lage rente maakt het makkelijker om een duurder huis te kopen en met rente te betalen.
1% rente op € 100.000 euro kost elk jaar € 1.000 aan rente (per maand € 83,33).
Neem nog het belastingvoordeel erbij en je betaald nog minder.
De rente is een tijd lang veel minder dan 1% geweest.
Gevolg: overbieden op een woning kost nagenoeg niets.
Een tonnetje extra lenen, kost dan netto zo’n 50 euro. Wie ligt daar nou wakker van?
Maar als ik een ton extra biedt en jij wil ook dat huis hebben, dan bied jij toch gewoon € 125.000 meer?
Het maakt toch niets uit. En zo krijg je een stijging van de huizenprijzen.
Andersom werkt het net zo.
Bij een hoge rente kan er minder geleend worden, staan er minder mensen in de rij voor de woning en gaat de verkoper mogelijk akkoord met een lagere prijs dan hij/zij eerder in gedachten had.
Kortom
Kortom, inflatie wordt veroorzaakt door geldverruiming.
Overheden kunnen actief geld bijdrukken (corona-achtige fondsen, energieprijzen plafonds en nog meer gekke dingen) en de rente-hendel zorgt ook voor extra geld.
Inflatie wordt niet veroorzaakt door een of ander virusje, een oorlog ergens, klimaatcrisis, stikstofcrisis, energiecrisis of wat Den Haag ook uit de hoge hoed tovert om de hand niet in eigen boezem te hoeven steken.
Ja, verstopte supply-lines kunnen tijdelijk de prijzen omhoog duwen.
Dat is een kwestie van vraag en aanbod.
Wanneer China de economie dichtgooit door een lockdown dan worden bepaalde producten schaars omdat ze niet geleverd worden.
Schaarste heeft een prijsopdrijvend effect.
Maar dat neemt weer af zodra de aanvoerlijnen weer open zijn of iemand anders gaat via een andere route leveren.
Dit soort prijsstijgingen zijn tijdelijk.
Geldverruiming en rentebeleid leidt tot permanente inflatie, tenzij overheden besluiten geld uit de markt te halen wat zelden gebeurt.
Het onderwerp: de impact van 24 uur inflatie
Het onderwerp is er eentje van bewustwording.
We kennen allemaal de metafoor van de gekookte kikker: gooi een kikker in een pan met koud water, verwarm de pan en de kikker wordt langzaam gekookt.
Gooi een kikker in een pan kokend water en hij zal er direct uitspringen.
Het is een metafoor en een mythe, want ook bij het eerste scenario vlucht de kikker! (Don’t try this at home.)
Als metafoor doet ie het goed, want als het om inflatie gaat, zijn wij de kikker.
Alleen vluchten is niet mogelijk en we voelen het ook nauwelijks.
Tot vorig jaar. Toen begon de inflatie spectaculair te stijgen en nu proberen we massaal de pan uit te springen.
Tevergeefs.
Stel nu dat morgen al jouw geld niets meer waard is.
Het geld in je portemonnee en het geld op de bank.
Al het geld dat je bezit is morgen gewoon niets meer waard.
Wat zou je dan vandaag doen?
Lijkt me leuk om van je te horen wat je gaat doen.
Schrijf het in de comments of laat het weten met een berichtje.
Ander scenario: stel dat morgen de waarde van je geld is verdubbeld.
Dus, je hebt nog net zoveel euro’s, maar je kunt er twee keer zoveel mee doen.
Wat zou je dan vandaag doen?
Het zijn een beetje open deuren, maar dit is wat er met ons geld gebeurt en door het zo te stellen, voel je direct wat er op dit moment in de wereld gebeurt.
Turkije en Argentinië
Kijk naar landen als Turkije en Argentinië.
Zij kennen nagenoeg 100% inflatie op jaarbasis.
Wat je vandaag koopt, is volgend jaar minimaal twee keer zo duur.
Anders gesteld: volgend jaar heb je 200 euro nodig om hetzelfde te kopen als met 100 euro vandaag.
Voor de meeste mensen geldt dat hun inkomen of salaris niet met 100% stijgt.
Als dat wel zo is, dan is het probleem minder groot.
Er blijft een groot probleem, maar dat ervaar je dan minder.
Basisbehoeften worden 2 x zo duur.
Hoe denk je dat een groot deel van de bevolking tegenover de rijkere mensen aankijkt?
Wat denk je dat er gebeurt in een land waar zulke inflatie plaatsvindt?
Juist, misdaad en geweld worden steeds normaler doordat iedereen zich bestolen voelt.
Gezinnen vallen uit elkaar door de financiële stress.
Overheden gaan steeds meer machtsmiddelen gebruiken om de sociale onrust de kop in te drukken.
Lekker scenario. Natuurlijk is het in landen waar zulke hoge inflatie is, erger dan bij ons, maar deze trends zijn door de iets lagere inflatie ook hier in mildere vorm zichtbaar.
Lees ook: het gegarandeerde risico over de gevolgen van inflatie op inflatie.
Goud
Je wordt niet rijk van goud, maar zeker niet arm.
Had je in 1970 een troy ounce (31,1 gram) goud gekocht dan betaalde je daarvoor zo’n $ 36.
Had je er niets meegedaan en kom je nu uit je grot dan kun je die troy ounce inruilen voor bijna $ 1.900 (zo’n 50 keer zoveel).
Ik zou het overigens niet omruilen!
Wanneer je in 1970 € 36,00 zou hebben gehad, dan heeft dat nu een koopkracht van slechts € 7,00. Kortom, 80% is weg.
Bizar, toch?
Dit is een van de meest veelzeggende grafieken die het bovenstaande weergeeft.
Helaas gaat de data niet verder dan 2010, maar het is veelzeggend.
De impact van 24 uur inflatie
Het gevolg van inflatie is dat mensen meer naar de korte termijn kijken en minder naar de lange termijn.
Je koopkracht erodeert namelijk weg door de tijd.
Het is dan ook beter om nu je valuta uit te geven, want straks heb je meer nodig om hetzelfde te kunnen kopen.
Zouden we hard geld hebben wat niet bij gedrukt kan worden door overheden en centrale banken én waarvan de prijs (lees: rente) niet gemanipuleerd wordt door dezelfde partijen dan verandert onze tijdsvoorkeur.
Als je namelijk weet dat door schaarste van het harde geld (bijvoorbeeld goud of Bitcoin) je morgen meer kunt kopen met dezelfde hoeveelheid harde geld, dan wacht je gewoon even.
Het argument van politici en economen is dan dat de economie stil valt.
Uh… ja, dat is inderdaad tijdelijk het geval, maar op een gegeven moment gaan mensen toch geld uitgeven.
Wanneer? Zodra het vertrouwen hersteld is.
Dan hebben mensen voldoende appeltjes voor de dorst gespaard en meer appels voegen weinig toe.
Het einde van de 19e eeuw liet dit exact zien.
Toen leefde het grootste deel van de wereld op de goudstandaard en de wereld floreerde als nooit tevoren.
Er was veel internationale handel, er was tijd om na te denken over de toekomst en de beste uitvindingen werden gedaan waarvan we nu nog steeds profiteren.
Daarnaast was er veel ruimte voor kunst en cultuur.
Lees ook dit artikel over de tijdsvoorkeur op de toekomst en vooruitgang.
Enorme consumptie
Alles is nu vluchtig geworden en er wordt veel minder naar de toekomst gekeken.
Nu geldt met name een korte termijn visie met als gevolg dat er een enorme consumptie heerst van artikelen van een inferieure kwaliteit.
De Action ligt er vol mee.
Je kunt beter nu een slecht product kopen dan morgen een kwalitatief goed product, want morgen is dat slechte product duurder geworden en dat goede product is onbetaalbaar.
Lees ook dit over het kopen van goede spullen.
Nadenken over kwalitatief goede producten en deze ook ontwikkelen wordt veel minder gedaan.
Extra gevolg: we maken goedkope sh*t, verschepen dat met olie gestookte vrachtschepen over de hele wereld, gebruiken die troep even en brengen het daarna naar de stortplaats voor afval.
Dáár zit je klimaatcrisis.
Niet in het verwarmen van je woning, maar in het maken van troep om het vervolgens weer weg te gooien (en nieuwe troep te kopen).
Samenvatting
Als je de inflatie indikt en kijkt naar de impact van 24 uur inflatie dan snap je het probleem pas echt goed.
Je begrijpt dan ook meteen hoe het omgekeerd zou kunnen zijn.
De wereld wordt ongekend mooi wanneer we hard en schaars geld hebben.
Maar zolang wij overheden en centrale banken de controle geven over fiatgeld (en zij die maar al te graag willen hebben), gaat het niet gebeuren.
Toch kun je al hard geld kopen met je fiatgeld. Denk dan aan goud, zilver en Bitcoin.
Denk nog even aan het goud voorbeeld van hierboven. Je beschermt je koopkracht.
Wil je hier meer over weten, neem dan even contact op.
Dat is financieel leiderschap.
Veel succes 🍀
Richard 💪🎯
